سلولیت یا چربی مرده چیست؟

سلولیت یا چربی مرده چیست؟

گردآوری و ویرایش سامان خالصی، کارشناس ارشد تغذیه

تجمع بافت چربی در ناحیه ای از بدن را چاقی موضعی و یا به عبارت دیگر سلولیت(Sellulite) می نامند. سلولیت اصطلاحی است که برای مشخص کردن توده هایی از چربی که معمولا در باسن، ران و قسمت تحتانی بدن (به ویژه در زنان) می باشد، به کار برده می شود. چربی " سلولیت " از نظر فیزیولوژیک مشابه چربی طبیعی بدن است. این تجمع چربی معمولا به صورت فرورفتگی هایی روی پوست نواحی خاصی از بدن مانند بین زانو و استخوان مفصل ران و بین ران و کفل ظاهر می شود. سلولیت تنها درافرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند وجود ندارد ، بلکه افراد لاغر و یا آنهایی که از وزن ‌ایده‌آلی برخوردارند نیز ممکن است سلولیت داشته باشند. بین 85 تا 98 درصد خانم‌ها در سراسر دنیا با هر نژاد و رنگی از رسوب نا خواسته چربی‌ها شکایت دارند. 

این پدیده بدین صورت است که سلول های چربی در کیسه هایی، که در بین رشته های لایه های مختلف بافت پیوندی پوست نگه داشته می شوند، جمع می شوند. این رشته ها قابل گسترش نیستند، بنابراین به ویژه هنگامی که وزن افزایش می یابد و یا پوست فشرده می شود، گلبول های چربی از شکل طبیعی خود خارج شده و به داخل فشرده می شوند و توده های پرتقالی شکلی از چربی را تولید می کنند.

پدیده سلولیت در زنان رایج تر است و به نظر می آید که هورمون زنانه ی استروژن باعث می شود بیشتر چربی موجود در بدن زنان در اندام تحتانی (ران ها و باسن: جایی که " سلولیت " بیشترین بروز خود را دارد)، جمع شوند. اگر چه تئوری هایی مطرح می باشد که تاکید دارند عواملی از قبیل قابلیت ارتجاعی ضعیف پوست و ورزش نکردن در ایجاد سلولیت تاثیرداشته باشند ولی این موضوع به اثبات نرسیده است. سلولیت گر چه یک عارضه ی بالینی جدی محسوب نمی شود اما می تواند ظاهر نامطلوبی را ایجاد کند. همین ظاهر نامطلوب زمینه ارائه درمان های متفاوت را فراهم می کند . اگر چه درمان های زیادی مانند ماساژ یا کرم های بر طرف کننده ی سلولیت، برای رفع سلولیت ارائه شده اند اما متاسفانه بسیاری از این درمان ها به اندازه ای که ادعا می کنند موثر نیستند.

به ظاهر پوست پرتقالی اطراف ران و پهلوها سلولیت گفته می‌‌شود.سلولیت به طور عمده از چربی‌هایی تشکیل شده است که در بافت همبند زیر پوست ذخیره می‌‌شوند. سلولیت به علت اتصال وترهای ریشه ای به پوست که به هم متصل هستند و پوست را به لایه ماهیچه ای زیرش متصل می کند، ایجاد می شود. وتر، پوست را به بافت های عمیق تر متصل می کند(به همراه لایه هایی از چربی که در بین شان است). هنگامی که سلول های چربی تجمع پیدا می کنند در جهت خلاف پوست کشیده می شوند در حالی که وتر های بلند و محکم به جلو هل داده می شوند و این باعث ایجاد خلل و فرج می شود. ظاهر سلولیت به صورت فرورفتگی هایی در پوست یا پوستی با سطح ناهموار است که گاهی شبیه پوست پرتقال می شود. حیطه ی سلولیت بسیار گسترده است. موارد خفیف تر آن وقتی دیده می شود که اگر پوست را نیشگون بگیرید فرو رفتگی در پوستی که نیشگون گرفته اید ظاهر می شود. در موارد خیلی شدید، سلولیت ظاهر پوست را چروکیده می کند و روی آن، نواحی پُر از برآمدگی و فرورفتگی دیده می شود. سلولیت در نواحی بین زانو تا ران و کفل بسیار رایج است اما در نواحی دیگر مثل پستان ها، زیر شکم و بالای بازو هم وجود دارد . این چربی‌ها به صورت کیسه‌های کوچکی در زیر بافت همبند در کفل‌ها، ران‌ها، کشاله ران‌ها، پشت با زو‌ها و حتی در بعضی موارد در سینه‌ها به ‌صورت بد شکلی رسوب می‌‌کنند و‌این بافت را تحت فشار قرار می‌‌دهند و باعث می‌‌شوند که اندام‌تان ظا هر پوست پرتقالی پیدا کند. اغلب به همراه این چربی‌ها برخی از مواد سمی ‌‌هم رسوب می‌‌کنند. مرد‌ها به دلیل طرز قرار گرفتن فیبر‌های بافت همبند در زیر پوست‌شان وبه این دلیل‌ که پوست محکم‌تری دارند سلولیت کمتری دارند.‌این فیبر‌ها به جای‌اینکه به‌صورت متقاطع قرار گیرند،به‌صورت عمود بر پوست قرار گرفته‌اند و به همین دلیل تشکیل سلولیتی چربی در زیرپوست‌شان کمتر اتفاق می‌‌افتد.دلیل دیگر هورمون‌ها هستند.هورمون‌ها یکی از عوامل عمده در تنظیم و تعدیل سوخت وسازو ذخیره چربی‌ها در زیر پوست می‌باشند. زنان در دوران بلوغ، سندرم پیش ازقاعدگی،یائسگی و در ماه‌های اول استفاده از قرص‌های دبارداری دچار تغییرات هورمونی می‌شوند و به همین دلیل است که اغلب زنان لاغر و یا دارای وزن مناسب هم سلولیت دارند و فقط چاق‌ها و یا زنان دارای اضافه وزن از سلولیت شکایت ندارند.

از دیگر دلایل تشکیل سلولیت:

· جنسیت: زنان به مراتب بیش از مردان مستعد ابتلا به سلولیت هستند. شاید این بدان علت باشد که در زنان چربی به طور طبیعی در نواحی پایینی بدن( بین زانو و ران، کفل و ران) توزیع شده اند که نواحی رایج سلولیت هستند و قدرت ذخیره ی چربی در سلول های چربی مناطق مذکور چند برابر دیگر سلول های چربی است. · استرس · شیوه زندگی غیر فعال · استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی · تغییرات هورمونی در سنین مختلف زندگی زنان از قبیل بلوغ، بارداری، شیردهی و نیز یائسگی

· سن: با افزایش سن، سلولیت بیشتر می شود چرا که از الاستیسیته ی پوست کم می شود. · وزن : افزایش وزن و چاقی می تواند سبب افزایش شانس ابتلا به سلولیت شود.

· ژنتیک : این مشکل معمولا خانوادگی است بنابراین ژنتیک نقش مهمی در پیشرفت سلولیت دارد. توصیه‌هایی برای کاهش و یا ر‌هایی از سلولیت: از نوشیدنی‌های شیرین (محتوی شکر) بپرهیزید و به جای آن آب بنوشید.از خوردن غذا‌های آماده وسایر غذا‌های چرب اجتناب کنید و در عوض مقدار زیادی سبزی و میوه تازه مصرف کنید.از مصرف بیش از اندازه قهوه، شکلات و شیرینی پرهیز کنید و مطمئن شوید که رژیم غذایی شما از فیبرکافی(30گرم در روز) برخوردار است. برای اطلاعات بیشتردر این مورد با متخصص تغذیه خود مشورت کنید.

ورزش‌های قلبی عروقی را به طور مرتب انجام دهید.ورزش‌های قلبی عروقی ورزش‌هایی هستند که ضربان قلب را به اندازه 65 تا 90 درصد بیشترین تعداد آن بالا می‌برند. از نمونه ‌این ورزش‌ها می‌توان به پیاده‌روی، دویدن، پیاده‌روی تند، شنا، دوچرخه‌سواری، اسکیت کردن، قایقرانی با پارو، طناب زدن، اسکی کردن و غیره اشاره کرد. هرگونه فعالیت ورزشی را با مشورت پزشکتان انجام دهید و طی یک دوره زمانی بر شدت و مدت ورزش خود بیفزایید. اگر نمی‌توانید برنامه ورزشی منظمی‌ ‌در داخل یا خارج از خانه داشته باشید، حداقل یک سری تمرینات تنفسی منظم را انجام دهید. مثل تنفس عمیق. بهترین زمان برای تنفس عمیق صبح‌ها بعد از بیدار شدن، شب‌ها قبل از خواب و یا حداقل یک‌بار در طول روز است. تنفس عمیق از استرس‌تان می‌‌کاهد، باعث می‌شود در طول روز انرژی بیشتری داشته باشید و احساس آرامش بیشتری بکنید. برای تنفس عمیق، به مدت پنج ثانیه ریه‌های خود را از هوای تازه پر کنید سپس به مدت 20 ثانیه نفس خود را نگه دارید و بعد نفس خود را به آرامی ‌‌در عرض مدت 10 ثانیه بیرون دهید. این کار را 15 بار تکرار کنید. سیگار را ترک کنید یا حداقل کمتر سیگار بکشید استرستان را کم کنید. از مصرف دارو‌های غیر ضروری اجتناب کنید به‌ویژه: قرص‌های کاهش وزن،Pills-PEP( قرص‌های انرژی زا)، قرص‌های دیورتیک(ادرار آور)، قرص‌های مسهل و قرص‌های خواب آور. می‌توانید از لوسیون‌ها و یا کرم‌هایی که برای درمان سلولیت مناسب‌اند استفاده کنید.قبل از استفاده اجزای تشکیل دهنده آنها را بخوانید و در صورتی که به آنها حساسیت ندارید از آنها استفاده کنید. مصرف نمک و غذا‌های شور را به حداقل برسانید.

• لیپوساکشن: بعضی افراد جهت درمان سلولیت به لیپوساکشن متوسل می شوند. در طول لیپوساکشن، پزشک جراح یک تیوپ نازک را از طریق یک برش کوچک زیر پوست شما وارد می کند و بعد چربی را بیرون می کشد. گر چه لیپوساکشن اندام را متناسب می کند اما سلولیت را خارج نمی کند و می تواند ظاهر سلولیت را بدتر کند.

• اندرمولوژی و یا ماساژ به همراه مکش: بعضی از درمان های سلولیت بر این پایه است که ماساژ با قدرت به همراه مکش سبب افزایش جریان خون می شود و نفوذ عروق خونی را در توده های کپسولی چربی امکان پذیر ساخته و بر این اساس باعث جابجایی سموم و کاهش حجم سلولیت می شود. در این روش منحصر به فرد که اندرمولوژی یا LPG نامیده می شود، از وسیله های دستی استفاده می کنند که پوست را بین غلتک قرار می دهد. شما بعد از مدتی متوجه تغییرات کمی در پوست می شوید. آن چه در این روش مهم است آن که مانند رادیوفرکوئنسی و نیز لیزر ۲ بار درهفته در یک دوره ی ۱۰ جلسه ای باید انجام شود تا نتایج آن ظاهر گردد. اندرمولوژی یکی از روش های جدید و پیشرفته در درمان سلولیت است که مزیت آن چنین است که اثربخشی آن مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا(FDA) قرار گرفته است. در این روش سیستم ماساژ با مکش ترکیب شده است و در واقع این روش نوعی از تکنیک ماساژ است. لازم به ذکر است که اندرمولوژی در کنار دیگر روش های درمانی از جمله اصلاح رژیم غذایی و افزایش فعالیت بدنی، بسیار مفید واقع می شود. به طور طبیعی پس از ۶ جلسه از شروع درمان، نتایج این فرآیند مشاهده می شود و هر چه که این درمان را ادامه دهید متوجه بهبو زیادی در سلولیت تان خواهید شد.

• مزوتراپی: این روند شامل تزریق محلولی شامل ترکیبی از آمینوفیلین، هورمون، آنزیم، عصاره های گیاهی و ویتامین و مینرال زیر پوست است. این درمان می تواند عوارض نا خواسته زیادی داشته باشد که شامل عفونت و جوش و سطح ناهموار روی پوست می شود.

• لیزر و فرکانس های رادیویی: یکی از راه های درمانی ارئه شده، لیزر و استفاده از سیستم فرکانس های رادیویی باشد. معمولا گفته می شود که هر دوی این سیستم ها سبب بهبود سلولیت بعد از دوره های درمانی ۲ بار در هفته می شود و نتایج تا ۶ ماه دوام دارد. اما این روش ها در طی سال های اخیر ارائه شده و معمولا دارای استاندارد جهانی نبوده و فقط در بعضی از کشورها استفاده می گردند.

کرم های سلولیت: کرم ها که شامل ترکیبات مختلفی از جمله ویتامین ها، مینرال ها، عصاره های گیاهی و آنتی اکسیدان ها و کافئین هستند، به عنوان درمان های سلولیت مشخص شده اند این کرم ها ممکن است سبب بهبودی گردند ولی در بعضی از موارد مواد موجود در این محصولات ممکن است باعث جوش و واکنش های پوستی شود.

هشت روغن طبیعی که می توانند باعث لاغری تان شوند

باروتان می شود که روغن های تهیه شده از بعضی از گیاهان و میوه ها می توانند خدمت زیادی به لاغری و خوش اندامی کنند؟ ترخون, لیموترش, نعنا فلفلی, نارنگی, هویج و… کمک می کنند تا به هدف اصلی تان یعنی لاغری زودتر برسید.

کافیست سری به عطاری بزنید و روغن های گیاهی یا همان افشره های خوراکی گیاهی را تهیه کنید. روغن های گیاهی خیلی زود جذب بدن می شوند و سموم بدن را دفع می کنند, سلولیت های بد شکل را کاهش می دهند, جریان خون را بالا می برند, احساس گرسنگی و نفخ را کاهش می دهند و کمک می کنند تا رژیم لاغری تان هرچه سریع تر به نتیجه برسد. با چند نمونه از این روغن های گیاهی لاغر کننده و روش استفاده از آنها آشنا شوید.

1- ترخون – داشتن شکمی تخت

داشتن شکم صاف آرزوی همه است. برای اینکه از شر شکم نفخ کرده خود خلاص شوید و شکمتان تخت شود از روغن گیاهی ترخون استفاده کنید. این روغن باعث می شود که اندامتان یکدست لاغر شود.

روش استفاده: به دو روش می توانید از این روغن گیاهی استفاده کنید. اول اینکه 10 قطره روغن ترخون را با 10 قطره روغن فندق مخلوط کرده و بعد از هر وعده غذای اصلی روی شکمتان بمالید. پوست تان را به آرامی ماساژ بدهید تا روغن به خورد آن برود. روش دوم اینکه یک تا دو قطره از این روغن را به طور مستقیم زیر زبان تان بجکانید یا اینکه با یک قاشق چایخوری روغن زیتون مخلوط کرده و بعد از غذا بخورید. توصیه می شود این کار را به مدت 10 روز ادامه دهید.

توجه: از مصرف روغن گیاهی ترخون در سه ماه اول بارداری و در دوره شیردهی خودداری کنید. استفاده از این روغن گیاهی برای کودکان زیر چهار سال نیز توصیه نمی شود.

2- گیاه شمعدانی – مقابله با سلولیت

اگر از اضافه وزن, سلولیت و احتباس آب رنج می برید, سراغ روغن گیاهی شمعدانی بروید. سلولیت همان بافت چربی به شکل دون دون های پرتقالی است که روی سطح پوست نقاطی مانند بالای ران ها و… دیده می شود و ظاهر نامناسبی به آن می دهد. البته حدود 90 درصد خانم ها از این مشکل رنج می برند. خوشبختانه روغن گیاهی شمعدانی خاصیت تقویت کنندگی دارد و پوست را محکم می کند.

روش استفاده: پنج قطره روغن گیاهی شمعدانی را با 10 قطره روغن زیتون مخلوط کرده و روی مناطق دچار سلولیت بزنید و به آرامی ماساژ دهید تا به مرور به نتایج دلخواه برسید.

توجه: استفاده از روغن گیاهی در طول دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.

3- نارنگی – ضداشتها

سخت ترین بخش رژیم, مقابله با گرسنگی است. اگر اشتهایتان را کنترل کنید بیشتر راه را رفته اید. برای کنترل آن روغن گیاهی نارنگی را دریابید تا اشتهای زیادتان از بین برود. هرچه کمتر بافت چربی در بدنتان ذخیره شود, کمتر هم دچار سلولیت می شوید.

روش استفاده: روزانه سه تا شش بار یک قطره روغن گیاهی نارنگی را میل کنید.

4- اسانس لیموترش – همیار لاغری

لیموترش سرشار از ویتامین C, اسید سیتریک, فلانوئید بوده و دوست سلامت شماست. لیموترش مانع از انباشتگی چربی ها می شود و با احتباس آب مقابله می کند. در بدن ما میلیون ها سلول درهم تنیده شده وجود دارند و کیلومترها رگ خونی خیلی ریز وظیفه تغذیه آنها را بر عهده دارند. داخل این مویرگ ها خون جریان دارد که از 62 درصد آب تشکیل شده است. رگ ها وظیفه دارند اکسیژن, آب و مواد مغذی لازم را به سلول ها برسانند. سپس سلول ها دی اکسید کربن, ضایعات و سموم را به خون پس می دهند که یکی راهی ریه ها شده و دیگری به سمت کلیه ها می رود. وقتی آب رفته به بافت های بدن بیشتر از آب برگشته به خون باشد, حالت احتباس آب به وجود می آید.برای همین بعضی از اعضای بدن متورم می شوند و به اصطلاح پف می کنند. عصاره لیموترش ادرارآور است و برای همین آب اضافی بدن را دفع می کند. از این گذشته این اسانس با انباشتگی چربی ها و سلولیت نیز مقابله می کند.

روش استفاده: به چند روش می توان از خود لیموترش و اسانس آن استفاده کرد. می توانید هر روز با معده خالی آب لیموترش را با آب مخلوط کرده و میل کنید. سپس پاهای خود را با سرد بشویید و بعد آنها را با این روغن دست ساز ماساژ بدهید: برای تهیه روغن ماساژ دو میلی لیتر روغن گیاه سرو کوهی و هشت میلی لیتر روغن گیاهی لیموترش و چند قطره روغن بادام شیرین را با هم مخلوط کنید و داخل شیشه دربسته نگه دارید. پاهایتان را با این روغن ماساژ دهید. می توانید از این روغن برای ماساژ سلولیت ها نیز استفاده کنید. همچنین می توانید روزی سه بار بعد از غذا یک قطره اسانس لیموترش را بخورید.

توجه: وقتی روغن یا اسانس لیموترش را به پوست تان می زنید نباید در معرض نور خورشید قرار بگیرید. اگر از مشکلات کلیوی و کیسه صفرا رنج می برید یا معمولا سوزش معده دارید استفاده زیاد از لیموترش توصیه نمی شود. خانم های باردار, شیرده و کودکان زیر چهار سال نیز نباید از روغن گیاهی یا اسانس لیموترش استفاده کنند.

5- گیاه سدراطلس – چربی زدایی

برای مقابله با چربی ها هیچ چیز دیگری مانند روغن گیاهی سدر اطلس مناسب نیست. این گیاه باعث از بین بردن چربی های اضافی شده و شما را به هدف دلخواهتان نزدیک تر می کند. این روغن گیاهی با سلولیت های بدشکل نیز مقابله می کند.

روش استفاده: پنج قطره روغن گیاهی سدر اطلس را با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون مخلوط کنید. صبح ها قبل از دوش گرفتن این روغن را روی مناظق چاق بدن مالیده و به آرامی ماساژ دهید. برای شروع 20 روز به طور مرتب این کار را انجام دهید سپس هرماه 10 روز از این روغن برای ماساژ استفاده کنید.

توجه: استفاده از این روغن در دوره بارداری توصیه نمی شود.

6- هویج – لاغری

روغن گیاهی هویج با سلولیت مقابله کرده و باعث محکم شدن پوست می شود. اگر رژیم گرفته اید ازروغن گیاهی هویج به عنوان یک روش کمکی استفاده کنید.

روش استفاده: 10 قطره روغن گیاهی هویج را با 10 قطره روغن جوجوبا یا روغن نارگیل مخلوط کرده و روی مناطق چاق و دچار سلولیت بمالید. به آرامی پوست تان را ماساژ دهید تا روغن به خورد پوست تان برود. این کار را تا وقتی به نتیجه دلخواهتان برسید ادامه دهید.

توجه: اگر فشار خونتان بالاست یا باردارید, به ویژه سه ماهه اول بارداری یا وقتی فرزندتان را شیر می دهید, نباید از روغن گیاهی هویج استفاده کنید.

7- نعنا فلفلی – سم زدایی از بدن

وجود مشکلات گوارشی همیشه چوب لای چرخ لاغری می گذارد. اگر رژیم گرفته اید حتما از روغن گیاهی نعنا فلفلی به عنوان همیار لاغری استفاده کنید. چرا؟ به خاطر اینکه نعنا فلفلی باعث سم زدایی از کبد, کلیه ها و روده ها می شود و به هضم بهتر غذا کمک زیادی می کند.

روش استفاده: یک تا دو قطره از این روغن گیاهی را مستقیم زیر زبانتان بچکانید یا اینکه در نصف قاشق چایخوری عسل ریخته و میل کنید. توصیه می شود به مدت 10 روز و هر روز دو تا سه بار این کار را تکرار کنید.

توجه: مصرف روغن گیاهی نعنا فلفلی برای خانم های باردار و شیرده ممنوع است.

8- سرو کوهی – رفع چربی زائد و بهبود جریان خون

شاید تاکنون اسمش را نشنیده اید یا از خواصش آگاه نیستید اما اگر دچار اضافه وزن هستید, یک راه حل طلایی برایتان داریم؛ روغن گیاهی سرو کوهی برای مقابله با اضافه وزن موثر است چون با انباشتگی چربی ها مقابله و بدن را سم زدایی می کند. همچنین باعث بهبود جریان خون می شود.

روش استفاده: سه قطره روغن گیاهی سرو کوهی را با 10 قطره روغن زیتون مخلوط کرده و هر روز دو تا سه بار مناطقی از بدن را که دچار چربی های اضافی هستند, ماساژ دهید. برای ماساژ شکم روغن را به پوست تان زده و شکم را در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید. بقیه نقاط بدن را به سمت قلب ماساژ دهید. هر ماه 10 بار این کار را تکرار کنید.

توجه: استفاده از روغن گیاهی سرو کوهی در دوره بارداری و شیردهی و همچنین در صورت ابتلا به مشکلات زنانه مانند فیبروم توصیه نمی شود.

چگونه می توان به نتیجه دلخواه رسید؟

درست است که ماساژ بدن با روغن های گیاهی برای لاغری بسیار موثر است اما این روغن ها به تنهایی معجزه نمی کنند. یعنی اگر در سبک زندگی تان تغییری ایجاد نکنید یا اهل ورزش نباشید نباید انتظار داشته باشید که این روغن ها معجزه کنند. برای لاغر شدن اول از همه باید به فکر اصلاح رژیم غذایی تان باشید و حتما به طور مرتب ورزش کنید. لاغری بدون تحریک متابولیسم بدن امکان پذیر نیست.

برای همین باید به کمک مواد غذایی و همچنین ورزش, سوخت و ساز بدنتان را بالا ببرید. در کنار آن نیز از روغن های گیاهی برای ماساژ استفاده کنید. اگر از اضافه وزن و چاقی شکایت دارید و روش های مختلف را امتحان می کنید اما به نتیجه نمی رسید حتما عملکرد غذه تیروئید را بررسی کنید. اگر می بینید هیچ کنترلی روی وزنتان ندارید به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید عملکرد این غده را بررسی کند. میزان قند خونتان را نیز بررسی کنید. اگر تیروئیدتان درست کار نکند سوخت و ساز بدنتان کند می شود و وزنتان بالا می رود.