30a30.ir : مدتی است سخن از یک پدیده شوم در برخی شهرها گفته می شود و اظهارات مردم و مسئولین را به همراه دارد. این پدیده که گویا زنگ خطر آن نیز به صدا درآمده است چیزی نیست جز پدیده ای به نام ازدواج سفید که از آن به عنوان شکلی از زندگی مشترک که در تعدادی از شهرها بهویژه تهران رایج شده، یاد می شود. این نوع ازدواج در واقع رابطه ای است که نام آن را به دلیل ثبت نشدن اسامی دو نفر در شناسنامههایشان «ازدواج سفید» گذاشتهاند.
در این شکل از زندگی مشترک، افراد بدون خطبه عقد یا صیغه زیر سقف مشترک میروند اگرچه دوستان نزدیک و خانوادههایشان میدانند که این دو زندگی مشترکی را بدون رعایت شرایط مرسوم آن در جامعه شروع کردهاند اما آنها در تعاملات رسمی در بسیاری از موارد اعلام نمیکنند که بدون عقد یا صیغه زیر یک سقف رفته و زندگی مشترکشان را آغاز کردهاند.
این موضوع پیامدهای مخرب بسیاری دارد که علما، بسیاری از مردم، مسئولان و کارشناسان معتقدند باید با آن به شدت مقابله شود و این به اندازه ای مهم است که حجتالاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی رییس دفتر مقام معظم رهبری در آخرین اظهار نظر نسبت به ازدواج سفید واکنش نشان داده و با بیان اینکه این امر باعث از بین رفتن نسل حلال می شود، اظهار داشت: دشمن با تمام قوا تلاش میکند تا فرهنگ و روابط خانوادگی مردم ما را منحرف کند و باید با شدت با این نوع زندگی مقابله شود .
ازدواج سفید و توقیف نشریه «زنان امروز»
اما در این گیر و دار روز گذشته خبر توقیف نشریه «زنان امروز» منتشر شد و اعلام شد که عدم رعایت حقوق زنان، پافشاری و اصرار بر طرح موضوع حضور زنان در ورزشگاهها و پرداختن به ازدواج سفید، دلیل توقیف این نشریه بوده است.
نسلی که حرامزاده می شود
اما موضوع به همین سادگی نیست؛ سال گذشته رییس دفتر مقام معظم رهبری با تاکید بر اینکه شرمآور است یک زن و مرد یا دختر و پسر بدون عقد و ازدواج با هم زندگی کنند، با طرح این پرسش که ازدواج سفید یعنی چه و محصول این زندگی چه میشود، می گوید: دیری نمیرسد که مردمی که این نوع زندگی را برمیگزینند، نسل حلالشان از بین میرود و حرامزاده میشوند. حاکم اسلامی باید با شدت با این نوع زندگی مقابله کند.
یک جامعه شناس: ازدواج سفید ازدواج وارداتی
به گفته برخی از کارشناسان اجتماعی و جامعه شناسان این نوع ازدواج وارداتی است و این سبک زندگی کردن زنان و مردان از کشورهای عمدتا اروپایی آغاز شده و به سایر کشورهای جهان انتقال یافته است. یک جامعهشناس در این زمینه معتقد است ازدواجهای سفید شیوه رایجی است که نخستین بار در کشورهای توسعهیافته اتفاق افتاد و به آن «ازدواج عرفی» میگفتند. در این نوع ازدواجها دختران و پسران بدون رفتن به کلیسا زندگی مشترکشان را شروع میکردند. به گفته دکتر «سعید معیدفر» در سال ١٩٧٩ که وی در انگلستان تحصیل میکرده حدود ٤٠ درصد کسانی که با هم زندگی میکردند ازدواجهای ثبتشده داشتند و بقیه زوجها ازدواجهای عرفی داشتند و تشریفات سنتی و آیینی را برای ازدواج رعایت نمیکردند.
این جامعه شناس می گوید: آنچه که اکنون در ایران به نام ازدواج سفید رایج شده به نوعی الگوبرداریشده از همین شیوه زندگی است.
فوق دکترای روانشناسی کاربردی: پدیده ای نامتعارف که به تازگی در ایران رواج یافته است
جاوید ثمودی فوق دکترای روانشناسی کاربردی نیز ازدواج سفید را پدیده نامتعارف و ناآشنایی می داند که به تازگی در ایران نیز رواج یافته است.
به گفته وی این پدیده نخستین بار در آمریکا و در پی جنبشی پدیدار شد که "جنبش آزادی زن" نام داشت. این جنبش ظاهرا با هدف ایجاد تغییراتی در نظام اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه آمریکا انجام شد و هدف آن برقراری شرایط عادلانه و مساوی برای زنان بود اما آنچه واقعا اتفاق افتاد پدیدهای بود که بعدها "انقلاب جنسی" نام گرفت و نتیجه آن رواج رفتارهای نابهنجار و بیبند و باریهایی بود که به غلط آزادی زنان نام گرفت.
ثمودی می گوید: در ازدواج سفید هیچ شرط قانونی و ثبت اداری وجود ندارد و زن و مرد در هر لحظه که بخواهند با هم همخانه شده و هر لحظه که مایل نباشند از رابطه خارج میشوند که چنین شیوهای از ارتباط با جنس مخالف نه تنها بر اساس معیارهای اخلاقی جامعه ما نیست بلکه مخالف با نص صریح قرآن و احادیث مذهبی ماست که همواره جوانان را به پاکدامنی، خویشتن داری و ازدواج حقیقی تشویق میکند.
یک آسیبشناس: ازدواج سفید زنان و مردان را بدون پیشبینی هیچ حقوقی کنار هم قرار میدهد
فریبا ذاکر یکی از منتقدان ازدواجهای سفید معتقد است: این ازدواجها به دلیل اینکه رسمیت ازدواجهای سنتی را ندارند شرایط را برای تشکیل یک خانواده ناپایدار فراهم میکنند. این آسیبشناس میگوید:«خارج از ایران زنان و مردانی که با هم زندگی میکنند اما ازدواج آنها ثبت کلیسایی ندارد از حقوق مشخصی برخوردارند مثلا اگر قرار باشد یک روز جدا شوند حق و حقوق مشخصی دارند اما سبکی که به نام ازدواج سفید در ایران رایج شده زنان و مردان را بدون پیشبینی هیچ حقوقی کنار هم قرار میدهد.»
جاوید ثمودی نیز می گوید:«ازدواجهای سفید میتواند پیامد منفی هم نداشته باشد بسته به اینکه مدیران و برنامهریزان فرهنگی چطور به آن توجه کنند. یکی از دلایلی که الان عدهای ترجیح میدهند با این شیوه زندگی مشترکشان را آغاز کنند به نوعی فرار از سختیها و مشکلاتی است که ازدواج به شکل سنتی دارد. بسیاری از جوانان اصولا زمانی که به هزینههای سنگین و بحث جهیزیه و سایر حواشی مربوط به ازدواج فکر میکنند همین مانع میشود که تصمیم به ازدواج بگیرند و همین تشریفات مانع زندگی مشترک و فرار ازدواج جوانان شده است.»
جاوید ثمودی فوق دکترای روانشناسی کاربردی نیز درباره تبعات این نوع ازدواج ها می گوید:یکی از تبعات این اتفاق برقراری ارتباطاتی بود که خارج از ضوابط قانونی و معیارهای اخلاقی بوجود میآمد بر این اساس ازدواج سفید هم یکی از همین روابط خارج از عرف و غیرقانونی بود که امروز متاسفانه شاهد نمونههایی از آن در میان جوانانمان هستیم.
به گفته وی در ازدواج سفید هیچ شرط قانونی و ثبت اداری وجود ندارد و زن و مرد در هر لحظه که بخواهند با هم همخانه شده و هر لحظه که مایل نباشند از رابطه خارج میشوند که چنین شیوهای از ارتباط با جنس مخالف نه تنها بر اساس معیارهای اخلاقی جامعه ما نیست بلکه مخالف با نص صریح قرآن و احادیث مذهبی ماست که همواره جوانان را به پاکدامنی، خویشتن داری و ازدواج حقیقی تشویق میکند. از طرفی مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی و استانداری تهران گفته که طرحی با نام «اعتلای خانواده پایدار» برای مقابله با ازدواجهای سفید در دستور کار دولت قرار گرفته است. «سیاوش شهریور» این نوع ازدواجها را یکی از آسیبهای جامعه در حال گذار دانسته و می گوید: در شرایطی که کشور دارد طبیعی است که چنین آسیبهایی وجود داشته باشد. طرح «اعتلای خانواده پایدار» در استان تهران نهایی شده است و به شورای برنامهریزی استان میرود. بر این اساس تحکیم خانواده پایدار در بخشهای سیاستهای جمعیتی ابلاغ شده از سوی مقام معظم رهبری، افزایش نرخ زاد و ولد، افزایش نرخ ازدواج و بسترسازی، برای ازدواج آسان مطرح شده است.
البته سیاوش شهریور معتقد است که درباره میزان گستردگی این ازدواجها بزرگنمایی شده و ازدواج سفید بصورت محدود و معدود وجود دارد و به این نحوه آشکار و تندی که در رسانهها به آن پرداخته میشود نیست. وی تاکید کرده که همین میزان محدود هم باید با کار فرهنگی و با رویکرد اجتماعی مقابله شود.
سازمان ثبت احوال: رشد منفی ازدواج در 5 ماه نخست امسال
از طرفی مدیرکل آمار و اطلاعات سازمان ثبت احوال کشور در آخرین اظهار نظر اعلام کرد که در 5 ماه نخست امسال 288 هزار و 183 ازدواج ثبت شده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 4.6 درصد کاهش یافته است.
علیاکبر محزون درباره آمار 5 ماهه ازدواج در سال 93 گفته که 288 هزار و 183 مورد ازدواج در 5 ماهه نخست امسال ثبت شده است که این آمار نسبت به مدت مشابه سال گذشته که 301 هزار و 981 مورد بوده منفی 4.6 درصد کاهش داشته است. در 5 سال گذشته به دلیل تحولات صورت گرفته در جامعه، آمار ازدواج منفی شده است و از سال 90 به بعد شاهد رشد منفی در ازدواج بودهایم.
مدیرکل آمار و اطلاعات ثبتاحوال کشور خاطرنشان کرد: در سال 88، 89 هزار و 208 مورد ازدواج ثبت شده که نسبت به سال گذشته یک درصد رشد داشته است.
وی خاطرنشان کرد:در سال 89، 891 هزار و 627 مورد ازدواج به ثبت رسید که نسبت به سال گذشته 0.2 درصد رشد داشته است.
به گفته محزون، در سال 90، 874 هزار و 792 مورد ازدواج به ثبت رسید که نسبت به سال گذشته منفی 1.9 درصد کاهش داشته است. در سال 91، 829 هزار و 968 مورد ازدواج ثبت شده که نسبت به سال گذشته منفی 5.1 درصد کاهش داشته است و نهایتا در سال 92، 301 هزار و 981 مورد ازدواج ثبت شده است که 6.7 درصد رشد منفی نسبت به سال 91 داشته است.
مدیرکل آمار و اطلاعات ثبتاحوال کشور بخش عمدهای از دلایل کاهش ازدواج را به دلیل ساختار سنی جمعیت عنوان می کند و می گوید: در کشور بیشترین متولدین را در دهه 60 داشتهایم که در حال حاضر از سن ازدواج آنها عبور کردهایم. به همین دلیل در سنین دیگر با کاهش ازدواج مواجه شدیم.
وی علت دیگر کاهش ازدواج در کشور را تاخیر در ازدواج عنوان می کند که در سالهای گذشته شاهد آن بودهایم.
مدیرکل اجتماعی استانداری تهران: فراهم کردن ازدواج آسان و تشویق برای ازدواج پایدار
اما مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری تهران در این باره با اشاره به تبلیغ ازدواج رسمی و قانونی می گوید: «فراهم کردن ازدواج آسان و اطلاعرسانی به خانوادهها برای محکم شدن بنیان خانواده میتواند در این زمینه نمونهای از رفتاری فرهنگی در مقابله با این آسیب باشد. باید جوانان را به این سمت سوق دهیم تا بدانند که آرامش در ازدواج پایدار است و این نوع ازدواج یک نگاه وارداتی است که نمیتواند آرامش و سلامت را برای خانوادههای ایرانی به همراه داشته باشد.»
به هر حال با توجه به وضعیت موجود در زمینه رشد منفی ازدواج و افزایش طلاق در کشور بویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران و همچنین رشد پدیده هایی مانند ازدواج سفید و خانه های مجردی و هم خانگی ها و ... زنگ خطر به صدا درآمده و باید همه از جمله مطبوعات و رسانه ها ، مردم و مسئولین امر آن را جدی بگیرند و برای مقابله با این پدیده های شوم که کانون خانواده را متزلزل کرده و فساد و بی بندو باری را رواج می دهد اقدامی جدی و با برنامه داشته باشند. |